Integrated Circuits
Qarqet e integruara:
Qrqet e integruara luajne nje rol te rendesishem ne elektronike. Shumica jane ndertuar per te kryer detyra te vecanta dhe permbajne mijera trazistore, dioda dhe rezistore. Perdorimet kryesore te qarqeve te integruara jane tek, audio-amplifikatoret, FM radio, blloqet logjike, rregullatoret, mikrokompjuterat ne formen e nje mikrokontrolleri.
Disa nga qarqet e integruara te thjeshta jane paraqitur ne fig.
Fig. 7.1 Qarqet e integruara
Nga menyra se si jane fabrikuar, qarqet e integruara mund te ndahen ne dy grupe: hibrid dhe monolitik. Qarqet hibride vijen si te stergjatur. Nese hapim nje tranzistor, kristali brenda eshte shume i vogel. Kjo do te thote qe tranzistori nuk ze shume vend dhe shume te tille mund te pershataten ne nje qark te integruar.
Fig. 7.2 Pin-out i disa qarqeve me te perdorshme
Shume nga qarqet e integruara jane ne formen e paketimit DIL - Dual In Line, qe do
te thote qe kemi dy 'rreshta' me kembe. Nese paisja (IC - Integrated Circuit) shikohet nga lart kembet numerohen ne krah te kundert me akrepat e ores.
Fuqia e larte e qarqeve te integruara ben qe te gjenerohet shume nxetesi. Ata kane nje shtrese metalike per te shperndare nxetesine dhe pe tu ftohur njekohesisht.
Simbolet e paraqitjes se qarqeve te integruara tregohet ne fig 7.2g dhe 7.2i. Simboli 7.2g shpesh perdoret per te paraqitur nje amplifikator. Ndersa fig 7.2i paraqet nje amplifikatro operacional. Shenjat + dhe - tregojne hyrjen e joinvertuese dhe ate invertuese. Qe sinjali te amplifikohet ai duhet te zbatohet ne njeren nga hyrjet kundrejt tokes.
Qarqet e integruara mund te ndahen ne dy grupe te medha: Linear (Analog) dhe
numerik (Digital). Tensioni i daljes i qarqeve lineare eshte i vazhduar dhe ndjek ndryshimet e hyrjes. Shembulli tipik i nje qarku linear eshte nje amplifikator audio i integruar. Kur nje sinjal i dale nga mikrofoni paraqitet ne hyrjen e nje amplifikatori, do te shohim qe sinjali i daljes ka te njejten forme (ndjek ndryshimet e hyrjes) si sinjali i hyrjes por me nje amplitude me te madhe e cila varet nga koeficienti i aplifikimit te amplifikatorit. (Kete mund ta vezhgojme dhe me ane te oshiloskopit).
Eshte nje situate krejt ndryshe per qarqet e integruara numerike. Tensioni i daljes
i tyre nuk eshte i vazhduar. ajo eshte cfaredo LOW ose HIGH dhe ndryshon gjendje
shume shpejt.
